14.09.1946r.

Krzysztof "Szaya" Szaykowski

Sporty motorowe uprawia od roku 1963. Początki jego sportowej kariery związane były z żużlem i motocrossem. W latach 70 zdobywał czołowe lokaty uczestnicząc w rajdach na terenie Polski ( tytuł mistrzowski ) i poza granicami kraju, głownie jako pilot. Startował samochodami: Trabant, Fiat 1300, Renault 5 Alpine, Fiat 126 p oraz Fiat Monte Carlo.
Po zakończeniu kariery został sekretarzem i czynnym działaczem Automobilklubu Rzemieślnik. Od 1993 roku prowadzi Sekcje Młodych, ktora zrzesza młodzież ze wszystkich środowisk; szkół średnich, wyższych, z techników oraz młodych ludzi już pracujących - interesujących się rajdami, rallycrossem; ogólnie motoryzacją. Twórca wyczynowej wersji Szayowozu. Popularny spiker sportów motorowych

Mówi się o nim że:
"jeździł w rajdach jak jeszcze nie było samochodów na świecie"

Mateusz Budzianowski: Jak zaczęła się Pana przygoda ze sportami motorowymi?
Krzysztof "Szaya" Szaykowski: Zaczęła się bardzo prosto. Urodziłem się, patrzę, chłopak, to już wystarczyło. Potem stwierdzono u mnie zawartość krwi w benzynie. W czasach mojej młodości chyba wszyscy chłopcy interesowali się w jakiś sposób motoryzacją. Pamiętam jak jeździliśmy z fajerką, co jest nieznanym sportem obecnie dla młodzieży. Następnie był motorower "Żak", który był silnie eksploatowany na torze warszawskiej Skry. Pojawił się także motocross na Legii. W końcu pozyskałem Trabanta 600, bo ciężko powiedzieć, że go kupiłem. Otrzymałem go za pióro wieczne i kolejkę PIKO. Trabant lekko był palnięty przez tramwaj. Dziurę w błotniku, spowodowaną uderzeniem, załatałem płótnem malarskim. Na płótnie nie było żadnego obrazu, więc proszę mnie nie podejrzewać o sprofanowanie jakiegoś dzieła malarskiego. Trabant stał się samochodem sportowym. Tym trabantem zacząłem jeździć w Konkursowych Jazdach Samochodem (KJS).

Ile miał Pan wtedy lat?
Prawo jazdy zrobiłem w wieku 16 lat. Kiedy zacząłem startować tym trabantem miałem gdzieś 17-18 lat. W okresie studenckim spotkałem się z Albinem Śliskim, z którym pojechaliśmy pierwszy rajd Mistrzostw Polski. W międzyczasie zrobiłem licencję rajdową na moim trabancie. Z Albinem Śliskim jeździliśmy Fiatem 125, a mój trabant służył jako serwisówka. Następnie był Fiat 1300, Renult 5 Alpine, Fiat Monte Carlo. Jeździłem czynnie 11 lat. Następnie zostałem szkoleniowcem w Automobilklubie Rzemieślnik. Teraz prowadzę sekcję młodych w Automobilklubie Rzemieślinik.

Czy kiedyś łatwiej było startować w motosporcie czy teraz jest to trudniejsze?
Kiedyś było tak, że do tego sportu przychodzili ci, którzy go kochali, mieli jakiś dryg do tego. Obecnie sport motorowy mogą uprawiać ci, którzy chcą go uprawiać i mają na to kasę. Teraz jest często tak, że młody człowiek, który chce być kierowcą rajdowym, idzie do ojca i mówi, że trzeba kupić Subaru albo Mitsubishi i ojciec wykłada 250 tysięcy złotych. Oni uważają się wtedy za zawodników, ale potem leją ich Fiatami Cinquecento, bo nie mają umiejętności jazdy. Za to zawodnicy, którzy jeżdżą Cinquecento, mają ogromne umiejętności, ale nie mogą wyjść z tego Cinquecento, bo ten Fiat składany jest na podwórku i nie ma pieniędzy na starty w dobrych maszynach.

Obecnie prowadzi Pan sekcję młodych w automobilklubie Rzemieślnik w Warszawie. Czy jest duże zainteresowanie młodzieży tymi spotkaniami?
Mnie się przewaliło ponad dwa tysiące dzieciaków. Mówię dzieciaków w pewnym cudzysłowie, bo najstarsi mają już dzieci w wieku 14 lat. Ich dzieci będą startować już niedługo w wyścigach, a oni sami przychodzili, jako dzieci z obrazkami samochodów wklejanymi do zeszytów. Zainteresowanie jest, bo przychodzą tu ludzie, którzy to kochają. Nawet jak jest Wigilia, to wpada się tutaj na chwilę. W każdy poniedziałek odbywają się tutaj spotkania. Kiedy w sali klubu trwał remont, spotykaliśmy się na ulicy. W wakacje w sezonie urlopowym spotykamy się u mnie pod domem. Przychodzi tu różna młodzież. Jest spore środowisko uczniów ze szkoły samochodowej z Hożej. Mieliśmy też jedną dziewczynę, która chciała pokazać swojemu chłopakowi, jak się jeździ. Dziewczyna ta jeździła w tajemnicy, po czym przewiozła swojego chłopaka tak, aż mu włosy na głowie stanęły.

Pana niewątpliwą zasługą jest stworzenie czegoś, co nazywa się od Pana nazwiska Szayowozami. Czy mógłby Pan opowiedzieć o tym projekcie?
Szayowóz powstał w cudownych okolicznościach. Często bywałem na samochodowych targach poznańskich. Na jednych ze stoisk kit carów, czyli samochodów do składania w paczkach zauważyłem pewne ustrojstwo. Nazywało się to Dzik, skonstruował to inżynier Kwiatkowski. Samochody bardzo zbliżone do tego były budowane w Anglii. Ten konkretny kit car był przeznaczony dla myśliwych do jeżdżenia po lesie. Można było wejść na dach, miał pojemnik na karabiny, był wyposażony w pojemnik, gdzie można było włożyć upolowaną dziką świnię.

Pojazd ten był na dużych kołach, więc nie miał tego odjazdu. Następnie przeuroczy, już nie żyjący, przedwojenny inżynier Kwiatkowski dał mi się tym pojazdem przejechać. Ja przerobiłem te duże koła na koła od malucha i okazało się, że był to straszny pocisk. Niestety, pojazd był zbudowany z cienkich rurek, więc nie mógł przejść w żadnych regulaminach rajdowych. Pojechałem wtedy do inżyniera Kwiatkowskiego z regulaminem określającym jak powinna być zbudowana klatka bezpieczeństwa dla sportu motorowego. Inżynier Kwiatkowski przebudował ten samochód według tego regulaminu. Ustaliliśmy z inżynierem, że to, co będzie jeździło wyczynowo po torach, będzie nazywało się Szayowozami, a to, co jeździło po lesie, dalej nazywane było dzikiem. Chciałem, żeby te pojazdy były jak najtańsze. Cała konstrukcja bazuje na podzespołach Fiata 126p. Moja przeróbka pozwala na osiągnięcie 35-37 koni mechanicznych, przy wadze niecałych 400 kg. Pojazd rozpędza się do 145km/h i rozpędza się od 0 do 100 km w ciągu 8-9 sekund. Jak na razie, nie ma tańszego sposobu na uprawianie sportu motorowego.

Jak wyglądają kwestie bezpieczeństwa Szayowozów?
Są pasy bezpieczeństwa, cała klatka bezpieczeństwa, siatki, specjalny fotel itd. Jest także przepis, że zawodnik, wjeżdżając na punkt kontroli technicznej, musi od momentu zatrzymania pojazdu opuścić go w 7 sekund. Zawodnik jest w pełnym rynsztunku, więc musi rozpiąć pasy, wyłączyć silnik, rozpiąć siatki oraz zdemontować rurę, która chroni przed ewentualnym uderzeniem z boku. To wszystko służy bezpieczeństwu.

Kto może jeździć Szayowozami?
Klub posiada 3 Szayowozy. Część ludzi przychodzi i są zdecydowani, że chcą jeździć Szayowozami i je po prostu kupują. Teraz trzech kolegów odeszło do innych wyścigów i te Szayowozy zostały kupione przez innych członków klubu. Najdroższy po mistrzu został kupiony za 5000 zł, najtańszy kosztował 2400 zł. Jeśli ktoś nie wie czy jazda Szayowozami mu się spodoba dostaje Szayowóz na pół roku od klubu. Potem, jeśli osiągają dobre wyniki, to na następny sezon dalej mogą jeździć tym Szayowozem. Inną kwestią jest nauka w szkołach. Ja staram się sterować nauką tych młodych ludzi. Niektórzy rodzice zupełnie nie zwracają uwagi, że ich syn ma same pały w szkole i zupełnie nie chcą o tym ze mną rozmawiać. Ja wtedy nie przyjmuję zgłoszenia do wyścigu takich zawodników, bo w regulaminie jest podane, że organizator może nie przyjąć zgłoszenia bez podania przyczyny. Wtedy chłopaki się trochę podciągają w nauce. Uważam, że wychowanie młodzieży bez nauki jest po prostu słabe.

Już w sobotę 3 grudnia po raz 49. w Warszawie startuje Rajd Barbórka. Jest to dla Pana ważne wydarzenie sportowe?
Pani Karowa stała się moją narzeczoną. Sama ulica została mianowana przeze mnie Panią Karową. Wzięło się to z prostej przyczyny. Miałem kiedyś blacharza, z którym budowałem replikę samochodu wyścigowego z lat 20. Blacharz ten zwracał się do blachy per "pani blacha". Kiedyś, podczas komentowania rajdu Barbórki, powiedziałem, że Pani Karowa nie wybacza i jakoś tak się przyjęło.

W tym roku warunki atmosferyczne będą inne niż przed rokiem. Podczas zeszłorocznej edycji rajdu Barbórki było trochę śniegu - w tym roku na to się nie zapowiada. Czy to gorzej dla widowiska?
W zeszłym roku nawet jak posypało śniegiem, to co to było za sypanie? Karowa jest wtedy, gdy mamy grubą warstwę ubitego śniegu, gdy po trzech przejazdach robi się lód. Liczę na to, że Pani Karowa spuści chociaż deszcz. Na Karowej zawsze jeździli najlepsi i to było kryterium asów. W tej chwili sytuacja robi się dziwna. Szczególnie trudna dla mnie do komentowania. Widzę jak zawodnik jedzie ostro, idzie na wynik i w pewnym momencie mu nie wychodzi. I od tego momentu mówi, że jedzie pod publikę, a jemu po prostu nie wyszło. Ja się silę, jak go ratować, żeby na niego nie gwizdali i wychodzę tu na idiotę. Myślę, że Karowa jest takim świętem, że wszyscy powinni jechać pokazowo. Bardziej widowiskowo więc by było, gdyby spod kół szedł pióropusz śniegu. Dawniej Karowa na starej kostce, która nie wiem czemu nie wróciła, była trudniejsza. Teraz nie można ciąć po chodnikach, bo są wysokie krawężniki. Dawniej było weselej.

W tym roku w Barbórce pojadą także samochody historyczne. Który z tych samochodów wspomina Pan najlepiej?
Na pewno popatrzę na Fiaty, bo sam się uganiałem tymi Fiatami. Z tych samochodów, które pojadą, wszystkie mają wspaniałe tradycje. Wspominam, jak Stanisław Dalka na Karowej jechał nocą, jego pilot za oknem trzymał w ręku reflektor od WFM-ki, między nogami miał akumulator szóstkę podłączony na dwa kabelki. Nie mieli świateł, bo gdzieś przywalili przodem, nie wiem skąd mieli ten reflektor? Może komuś wymontowali z WFM-ki. Ciężko tutaj mówić o jednym konkretnym, ulubionym samochodzie.

Rajd Barbórka to duże, medialne wydarzenie Czego potrzeba, aby rajdy samochodowe w Polsce były bardziej popularne? Chodzi o to medialne nagłośnienie czy o pieniądze?
Teraz jest taki regres w tym sporcie, że to jest załamka. Pamiętam, jak w wyścigach płaskich przyjeżdżało na tor 150 maluchów. Od piątku zaczynały się eliminacje. W niedzielę na finał zostawało 28 maluchów. Myślę, że brakuje pieniędzy. Kiedyś jeżdżenie Ładą, Skodą było do przyjęcia w rajdach samochodowych. Zobaczmy listę startową tegorocznej Barbórki. Pierwsze 40 samochodów to Subaru i Mitsubishi. Każdy z tych samochodów kosztuje majątek. Następny majątek to serwis tych samochodów. Uważam dlatego, że powinno rozwinąć się idee Szayowozów. Na tym można jeździć wszędzie. To nie musi być ogromny tor. Przy tym, to nie są tak duże koszty. Uważam, że powinny powstać klasy, grupy pojazdów którymi można by jeździć tanio.

Pytanie na koniec. Co Krzysztof Szaykowski robiłby, gdyby nie zajmowałby się samochodami?
Mam wykształcenie, jestem dyplomowanym świniopasem czyli inżynierem zootechnikiem. Chyba nie wyobrażam sobie życia bez samochodów. Pewnie zajmowałbym się wychowywaniem młodzieży. Udało mi się jakoś połączyć to wychowywanie młodzieży z motoryzacją. Nie, jednak zostańmy przy motoryzacji i przy zawartości krwi w benzynie. Podkreślam krwi w benznynie nie odwrotnie.

Pozytywnie zakręcony